جدول زندگی- زادآوری (ooencyrtus telenomicida vassiliev (hymenoptera: encyrtidae، زنبور پارازیتویید تخم سن گندم eurygaster integriceps puton (hemiptera: scutelleridae)

زنبور ooencyrtus telenomicida vassiliev (hym.: encyrtidae) یکی از پارازیتوییدهای مهم تخم سن معمولی گندم eurygaster integriceps puton (hem.: scutelleridae)، با پراکنش وسیع در ایران می‏باشد. از آن جایی که در برنامه های مدیریت تلفیقی آفات، عوامل کنترل بیولوژیک از مهم ترین ارکان می‏باشند، شناخت این عوامل و حفاظت از آن ها امری اساسی است. بررسی های اندکی روی این حشره انجام گرفته است. تا پیش از این بررسی، دموگرافی آن روی سن گندم مطالعه نشده بود. در این تحقیق، زیست‏شناسی و جدول زندگی- زادآوری زنبور پارازیتویید o. telenomicida در دو گروه سوپرپارازیته (دو زنبور به ازای یک تخم میزبان) و تک زاد، روی تخم سن گندم در شرایط آزمایشگاهی مورد مطالعه قرار گرفت. دوره‏ی نابالغ این زنبورها در تخم میزبان 13 تا 17 روز به طول انجامید. هم چنین طول عمر حشرات بالغ، به‏ترتیب 25-35 روز در نرها و 23-41 روز در ماده ها ثبت شد. بیشترین و کمترین تعداد تخم گذاشته شده به ازای هر ماده به ترتیب 191 و 43 عدد ثبت گردید. به علاوه، بیشترین و کمترین میانگین سرانه ی تخم روزانه، به ترتیب 12/19 و 3/5 به ازای هر ماده بود. درصد بقای مراحل نابالغ هر دو گروه 100% بود و تمام زنبورهای دو گروه از تخم میزبان خارج شدند. در بین فرزندان تمام ماده‏ها سوپرپارازیتیسم مشاهده شد. نسبت جنسی ثانویه ی فرزندان یک ماده، 898/0-437/0 (ماده/کل فرزندان) بود. نرخ ذاتی افزایش جمعیت زنبورهای تک‏زاد و دوقلو به ترتیب 004/0±224/0 و 004/0±234/0 بر روز برآورد شد. نرخ جای گزینی خالص 55/7±13/76 و 66/9±60/81 ماده بر ماده بر نسل و طول مدت یک نسل به ترتیب 36/19 و 84/18 روز برای همان تیمارها محاسبه گردیدند. مقادیر برآورد شده ی پارامترهای دموگرافیک، براساس جدول زندگی ویژه ی سنی ماده تفسیر گردید. در مجموع، پارامترهای جدول زندگی بین دو گروه زنبورهای پارازیتویید مورد مطالعه، اختلاف معنی‏داری نشان نداد. بنابراین، سوپرپارازیتیسم تأثیری در شایستگی تولیدمثلی زنبور مورد بحث نداشت.